Γεμάτες εφέτος οι ελιές, άδειες όμως οι τσέπες

Η εντυπωσιακά μεγάλη εφετινή παραγωγή περιόρισε το μέγεθος του καρπού και έριξε την τιμή του προϊόντος.

Η ελαιοκομική περίοδος 2012-2013 θα μπορούσε να είναι μία εξαιρετική χρονιά για τους ελαιοπαραγωγούς. Η εφετινή παραγωγή βρώσιμης ελιάς είναι η μεγαλύτερη που έχει γνωρίσει η χώρα μας από το 1980. Υπολογίζεται ότι θα πλησιάσει τους 300.000 τόνους. Την ίδια περίοδο ο βασικός ανταγωνιστής της ελληνικής ελιάς, η Ισπανία, έχει εξαιρετικά περιορισμένη παραγωγή. Τούτο βέβαια υπό την προϋπόθεση ότι οι τυποποιητικές επιχειρήσεις θα είχαν τη δυνατότητα να δανειστούν κεφάλαια κίνησης από τις τράπεζες για να χρηματοδοτήσουν την αγορά της πρώτης ύλης και φυσικά την αποθήκευσή της. Τα πράγματα όμως είναι άσχημα και απ' ό,τι φαίνεται μπορεί να γίνουν και χειρότερα.

 

Η εντυπωσιακά μεγάλη παραγωγή περιόρισε το μέγεθος του καρπού της βασικής εξαγώγιμης ποικιλίας, της ποικιλίας Χαλκιδικής. Και φυσικά έριξε την τιμή του προϊόντος. Μόνο που η τιμή που θα απολαύσει η ανώτερη ποιότητα της ποικιλίας Χαλκιδικής - η λεγόμενη «σούπερ μαμούθ» - είναι το σημείο αναφοράς για να διαμορφωθούν οι τιμές των άλλων ποικιλιών. Ηδη έχει συγκεντρωθεί η παραγωγή της συγκεκριμένης ποικιλίας και η τιμή της εφέτος ήταν 20% χαμηλότερη από πέρυσι - διαμορφώθηκε περίπου στα 80 λεπτά το κιλό, έναντι 90 λεπτών το 2011. Ωστόσο η παραγωγή ήταν τόσο μεγάλη που ένα σημαντικό μέρος της κατ' εξοχήν βρώσιμης ελιάς οδηγήθηκε για πρώτη φορά σε ελαιοποίηση.

Αν και η παραγωγή των άλλων ποικιλιών λόγω των καιρικών συνθηκών είναι ακόμη πάνω στα δέντρα, το βέβαιο είναι πως η τιμή τους θα είναι μειωμένη κατά 20%-30% σε σχέση με πέρυσι. Βέβαια όλα αυτά δεν αφορούν την ποικιλία της ελιάς Καλαμών, που θεωρείται το πιο δυναμικό χαρτί της ελληνικής ελαιοπαραγωγής. Οπως λέει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο κ. Νέλος Γεωργούδης, πρόεδρος του συνδέσμου των τυποποιητικών επιχειρήσεων, «όση παραγωγή ελιάς Καλαμών κι αν εξάγουμε απορροφάται αμέσως» και συμπληρώνει ότι «η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά στη διεθνή αγορά».

Πράγματι, στην προηγούμενη ελαιοκομική περίοδο η τιμή παραγωγού της ελιάς Καλαμών άρχισε από τα 1,10 ευρώ το κιλό και στους καλοκαιρινούς μήνες έφτασε στα 2 ευρώ το κιλό. Καμία άλλη ποικιλία δεν είχε αυτές τις τιμές. Και φυσικά οι παραγωγοί της ελιάς Καλαμών και κυρίως οι περιοχές της Λακωνίας, της Μεσσηνίας και της Αιτωλοακαρνανίας είναι οι πιο κερδισμένοι από όλους τους ελαιοπαραγωγούς. Μάλιστα κάθε χρόνο φυτεύονται χιλιάδες δέντρα της συγκεκριμένης ποικιλίας.

Εκτός της τρέχουσας ελαιοκομικής περιόδου, που αποτελεί εξαίρεση των τελευταίων δεκαετιών, η συνολική ετήσια παραγωγή επιτραπέζιας ελιάς κυμαίνεται από 130.000 ως και 150.000 τόνους, από τους οποίους εξάγεται περίπου το 70%, δηλαδή από 70.000 ως και 90.000 τόνους. Η υπόλοιπη ποσότητα καταναλώνεται στην εσωτερική αγορά. Βεβαίως στις εξαγωγές η ποικιλία που καλύπτει το µεγαλύτερο µέρος των εξαγόμενων ποσοτήτων είναι η ποικιλία Χαλκιδικής, από την οποία εξάγονται περί τους 70.000 τόνους, ακολουθεί η Καλαµών µε περί τους 30.000 τόνους και στην τρίτη θέση βρίσκεται η λεγόµενη στρογγυλή ελιά ή κονσερβοελιά (Πηλίου, Αµφισσας κτλ.) µε περίπου 20.000-30.000 τόνους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές της λεγόμενης κονσερβοελιάς χρόνο με τον χρόνο συρρικνώνονται, εν αντιθέσει προς την ποικιλία Καλαµών που είναι η πιο δυναμική και ανερχόµενη ποικιλία στις ξένες αγορές.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η συνολική αξία των εξαγωγών βρώσιμης ελιάς ανέρχεται περίπου στα 350 εκατ. ευρώ και βρίσκεται σταθερά μεταξύ των πέντε πρώτων εξαγώγιμων ελληνικών αγροτικών προϊόντων, ενώ με την επεξεργασία, την τυποποίηση και την εξαγωγή ασχολούνται περισσότερες από 80 ιδιωτικές εταιρείες και συνεταιρισμοί σε ολόκληρη την Ελλάδα - πολλές από αυτές είναι αποκλειστικά εξαγωγικές και σε αυτή την τραγική κατάσταση που βρίσκεται η εσωτερική αγορά κατορθώνουν να αναπτύσσονται χωρίς κλυδωνισμούς, όχι όμως και χωρίς προβλήματα. Η αδυναμία πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό για κεφάλαια κίνησης περιορίζει τις δυνατότητες αγοράς μεγάλων ποσοτήτων, με αποτέλεσμα, όπως λέει ο κ. Γεωργούδης, να «αγοράζουμε με ό,τι κεφάλαια διαθέτουμε και τα οποία βεβαίως δεν επαρκούν».

Κάνουν θραύση Χαλκιδικής και Καλαμών
Στο 97% των πωλήσεων οι εξαγωγές τυποποιημένης βρώσιμης ελιάς από την εταιρεία Ιntercom Foods
«Εχουμε δημιουργήσει νέες αγορές πάνω στο βάζο» λέει ο κ. Στέργιος Τσαγκούλης, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Ιntercom Foods που λειτουργεί στη Λάρισα, το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων της οποίας είναι η τυποποιημένη ή επεξεργασμένη βρώσιμη ελιά. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εταιρεία επεξεργασίας και τυποποίησης ελιάς και φρούτων στην ελληνική αγορά, το 97% των πωλήσεων της οποίας πραγματοποιείται σε πολλές διεθνείς αγορές.

Στη διάρκεια του 2011 οι πωλήσεις της ανήλθαν σε 57,5 εκατ. ευρώ, έναντι 46 εκατ. ευρώ το 2010 και 42 εκατ. ευρώ το 2009, και τα κέρδη της ήταν 1,8 εκατ. ευρώ. Πέρυσι η λαρισαϊκή εταιρεία επεξεργάστηκε περί τους 14.000 τόνους βρώσιμης ελιάς και εφέτος ο κ. Τσαγκούλης υπολογίζει ότι μπορεί να φθάσει ως και τους 22.000 τόνους, αλλά δεδομένου ότι οι τιμές είναι χαμηλότερες η αύξηση των πωλήσεων θα είναι περιορισμένη (εκτιμά ότι θα υπερβεί τα 60 εκατ. ευρώ). Και τούτο δραστηριοποιούμενος μόλις 12 χρόνια στην αγορά της βρώσιμης ελιάς.

Η Intercom Foods ΑΕ είναι µια οικογενειακή επιχείρηση που ξεκίνησε τη λειτουργία της αρκετά φιλόδοξα και σήμερα συνεργάζεται στη Δυτική Ευρώπη με ορισμένους από τους μεγαλύτερους λιανεμπορικούς ομίλους (Carrefour, Aldi, Lidl, Tesco κτλ.), για τους οποίους παράγει προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Οπως εξηγεί ο λαρισαίος επιχειρηματίας μιλώντας προς «Το Βήμα», «είναι τεράστιοι όμιλοι και είναι εξαιρετικά δύσκολο να τοποθετήσεις επώνυμα προϊόντα στα καταστήματά τους».

Αντιθέτως, η παρουσία της εταιρείας είναι ισχυρή με επώνυμα προϊόντα στις χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Χρησιμοποιώντας την επωνυμία Delfi εξάγει τα προϊόντα της στην πΓΔΜ, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στην Ουκρανία, ενώ στη Ρωσία, όπου η είσοδος και η παραμονή της πέρασαν αρκετές περιπέτειες από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, έχει ισχυρή θέση με δική της εταιρεία, η οποία διακινεί εκτός από τα δικά της προϊόντα (ελιές και κομπόστες) και άλλα είδη τροφίμων (ελαιόλαδο, τυροκομικά κτλ.). Επίσης η εταιρεία εξάγει τα προϊόντα της, εκτός από τη Δυτική και την Ανατολική Ευρώπη, στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά, στην Αυστραλία και στις αραβικές χώρες. Και όπως σημειώνει ο κ. Τσαγκούλης, η Δυτική Ευρώπη προτιμά κυρίως την ποικιλία της ελιάς Χαλκιδικής, ενώ στις αγγλοσαξονικές χώρες κάνει θραύση η ελιά Καλαμών.  

Η Intercom Foods AE δηµιουργήθηκε το 1990 και διαθέτει δύο εργοστάσια επεξεργασίας φρούτων και ελιάς. Προκειμένου να στηρίξει την παρουσία της εταιρείας στη διεθνή αγορά, τα τελευταία χρόνια προχώρησε σε επενδύσεις νέων γραμμών και έχει υποβάλει αίτημα για επένδυση ύψους 10 εκατ. ευρώ στο υπουργείο Ανάπτυξης για τον εκσυγχρονισµό των εγκαταστάσεων των δύο παραγωγικών µονάδων.

 Χαροντάκης Δημήτρης

11/11/12 

------------

Οι παραγωγοί της ελιάς Καλαμών και κυρίως οι περιοχές της Λακωνίας, της Μεσσηνίας και της Αιτωλοακαρνανίας είναι οι πιο κερδισμένοι απ’ όλους τους ελαιοπαραγωγούς