Κουνουπίδι: καλλιέργεια, διατροφική αξία και θεραπευτικές ιδιότητες

Το κουνουπίδι (Brassica oleracea var. botrytis), ανήκει στην οικογένεια των Σταυρανθών (Brassicaceae), στην οποία κατατάσσονται πολλά γνωστά μας λαχανικά όπως το μαρούλι, μπρόκολο, λάχανο, ραπανάκι άλλα και καλλωπιστικά φυτά όπως η βιολέτα και ο άλυσσος.
 
 Η καταγωγή του είναι από την Ευρώπη και συγκεκριμένα από τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου. Στη χώρα μας καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια και σήμερα καλλιεργείτε σε μεγαλύτερη κλίμακα στην Εύβοια, Αττική, Θεσσαλονίκη και Πελοπόννησο. Είναι λαχανικό με πολύ μεγάλη διατροφική αξία.

Μορφολογία – Βοτανικοί χαρακτήρες
Είναι ποώδες φυτό, διετές που καλλιεργείται σαν ετήσιο. Το τμήμα που καταναλώνουμε και ο λόγος φυσικά που το καλλιεργούμε είναι η ανθοκεφαλή του. Η ανθοκεφαλή αποτελείται από λευκά ή λευκο-κίτρινα άνθη, μεγάλου μεγέθους. Η διάμετρος της κυμαίνεται από 25-30 εκατοστά και έχει σφαιρικό σχήμα.

Τα φύλλα του είναι επιμήκη, πλατιά και σαρκώδη. Τα εσωτερικά φύλλα του φυτού τυλίγουν την ανθοκεφαλή με σκοπό να την προστατέψουν από διάφορους εξωτερικούς παράγοντες, όπως βροχή, χώμα και έντομα, τόσο στα πρώτα ευαίσθητα στάδια ανάπτυξης του φυτού, αλλά και μετά.

Απαιτήσεις Καλλιέργειας
Το κουνουπίδι είναι λαχανικό ψυχρής εποχής. Οι κατάλληλες θερμοκρασίες για την καλλιέργεια του κυμαίνονται από 7-24 oC, με άριστες θερμοκρασίες 15-18 oC . Επιπλέον, είναι ευπαθές στους παγετούς. Το έδαφος του λαχανόκηπου θα πρέπει να είναι πλούσιο σε οργανική ουσία, να μην κρατάει πολύ υγρασία (καλή αποστράγγιση) και να είναι ελαφρώς όξινο. Η χωνεμένη κοπριά προστίθεται στο έδαφος λίγο πριν από τη φύτευση και υπολογίζεται σε 3-5 τόνους ανά στρέμμα. Επιπλέον, τότε γίνεται και η βασική λίπανση, με προσθήκη αζώτου, φωσφόρου και καλίου.

Καλλιεργητικές Τεχνικές
Η καλλιέργεια του κουνουπιδιού ξεκινά με τη σπορά του σε υπαίθριο σπορίο και ύστερα τη μεταφύτευση του, στην τελική θέση, στο λαχανόκηπο. Μπορεί όμως να γίνει και απευθείας σπορά, εάν οι συνθήκες για την ανάπτυξη του είναι κατάλληλες. Γενικά όμως μπορείτε να αποφύγετε την περίοδο σποράς, αγοράζοντας απευθείας μικρά φυτά, έτοιμα για μεταφύτευση. Η περίοδος μεταξύ της σποράς και της μεταφύτευσης είναι περίπου 45 ημέρες. Η φύτευση του κουνουπιδιού στο λαχανόκηπο ξεκινάει από τον Αύγουστο μέχρι και τα μέσα φθινοπώρου. Οι κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης είναι περίπου 50 εκατοστά επί της γραμμής και 60 εκατοστά μεταξύ των γραμμών. Η φύτευση μπορεί να γίνει απλά ή σε μικρά αναχώματα. Απαραίτητη είναι η αφαίρεση των ζιζανίων και η παρακολούθηση των φυτών για προσβολές από έντομα ή μύκητες.

Συγκομιδή
Η συγκομιδή της ανθοκεφαλής γίνεται όταν έχει φτάσει πλέον στο επιθυμητό μέγεθος και τα φύλλα είναι πράσινα και εύρωστα. Καλό είναι να μην παραμένει στο φυτό πέρα του ορίου αυτού, διότι πολύ γρήγορα μπορεί να μειωθεί η συνεκτικότητα και η σκληρότητα της, καθώς και να αλλοιωθεί το λευκό χρώμα.

Ποικιλίες
Υπάρχουν αρκετές ποικιλίες και υβρίδια που διαφοροποιούνται μεταξύ τους στην πρωιμότητα ή όχι της παραγωγής, στη χρονική περίοδο από τη σπορά έως τη συγκομιδή καθώς και στην ποιότητα και το μέγεθος της ανθοκεφαλής. Γενικά, διακρίνουμε δύο τύπους ποικιλιών. Ταχείας ανάπτυξης, στις οποίες η περίοδος από τη σπορά έως τη συγκομιδή είναι 80-90 ημέρες και βραδείας ανάπτυξης στις οποίες η αντίστοιχη περίοδος είναι 120-140 ημέρες.

Διατροφική Αξία
Δίκαια το κουνουπίδι θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά λαχανικά που δεν πρέπει να λείπει ποτέ από τη διατροφή του ανθρώπου. Είναι πολύ πλούσιο σε βιταμίνη C αλλά και σε  A, κάλιο, φώσφορο, ασβέστιο και νερό. Τα συστατικά που περιέχει βοηθούν στην  ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και στην πρόληψη πολλών μορφών καρκίνου. Επιπλέον, περιέχει φολικό οξύ που φαίνεται ότι προστατεύει από  καρδιακά και άλλα νοσήματα. Καλύτερος τρόπος κατανάλωσης του κουνουπιδιού είναι ωμό ή βρασμένο και όχι τηγανίσμένο διότι χάνει το μεγαλύτερο μέρος της βιταμίνης C.
ΠΗΓΗ: gardenguide.gr, fytokomia.gr